Bọ cánh cứng thuộc bộ côn trùng Coleoptera, đây là bộ côn trùng với số lượng lớn nhất. Có hơn 250,000 loài bọ cánh cứng trên thế giới và được phân bố rộng rãi. Ấu trùng của loài bọ cánh cứng có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho cây trồng. Vì vậy chúng ta nên có biện pháp phòng trừ đối với loại côn trùng này.
Bọ cánh cứng là gì?
Đặc điểm nhận diện
☑ Bọ cánh cứng dễ dàng xác định bởi hình dạng và màu sắc cơ thể. Cơ thể có hình bầu dục đến gần tròn (dài 2,8 – 5 mm).
☑ Bọ cánh cứng có râu và bộ nhai phát triển tốt, cũng như phần cánh trước dạng vỏ được gọi là phần cánh cứng. Chúng thường giấu cánh thật bên dưới lớp vỏ cứng và chỉ có thể hoạt động khi cánh cứng mở hoàn toàn.
☑ Phần cánh cứng này không thấm nước, nó được xem như là một lớp bảo vệ cơ thể khỏi những thương tổn và mất nước.
☑ Không giống như nhiều loài côn trùng khác, bọ cánh cứng hầu hết đều bay không giỏi.
☑ Chúng có tất cả các màu đen với một số đặc điểm như: vảy màu vàng và màu trắng trên đầu và đôi cánh.
☑ Bọ cánh cứng có nhiều dáng vẻ, kích thước và màu sắc. Một vài loài, như con bổ củi có cơ thể dài và mảnh mai. Một vài loài khác như bọ rùa và bọ tháng sáu có hình dạng bầu dục hoặc tròn. Và thậm chí có những loài bọ cánh cứng nhìn giống con nhện.
Vòng đời sinh trưởng
Bọ cánh cứng sinh trưởng theo vòng đời gồm 4 giai đoạn: Trừng- Ấu trùng- Nhộng – Thành trùng. Mỗi lần đẻ bọ cánh cứng cái đẻ khoảng 90 trứng
Vòng đời của một con trưởng thành từ 30 – 60 ngày. Các con đực trưởng thành sống tầm 13 ngày, trong khi con cái sống từ 14 – 44 ngày.
Tuy nhiên, chiều dài của vòng đời cũng phụ thuộc vào lượng thức ăn có sẵn cho ấu trùng cũng như các điều kiện môi trường.
Và tùy theo từng loài bọ cánh cứng, có một số loài bọ cánh cứng lớn rất nhanh và chúng có thể sản sinh nhiều hơn một thế hệ mỗi năm.
Nhưng có những loài, ví như loài bọ ăn gỗ có thể mất vài năm đến hàng thập kỷ để phát triển từ trứng thành một con bọ trưởng thành
Những sự thật thú vị về bị cánh cứng
Bọ cánh cứng ăn gì
☑ Là một loài đa thực, đa số ăn thực vật, nhưng cũng có nhiều loài ăn động vật, chuyên tấn công các loại côn trùng nhỏ khác, có loài lại chuyên ăn các chất hữu cơ mục nát và những di thể động thực vật.
☑ Nhưng cũng có cả những loài côn trùng chuyên ăn các bào tử nấm, một số ít loài thuộc nhóm ký sinh hoặc sống cộng sinh trong ổ nững côn trùng sống thành xã hội.
☑ Một vài loài bọ bị coi là côn trùng phá hoại cây trồng, nhưng một số loài khác lại được xem được là thiên địch, như bọ rùa chẳng hạn.
Khả năng gây hại của các loại bọ cánh cứng
☑ Một số loài bọ cánh cứng có thể trở thành côn trùng phá hoại với sức tàn phá lớn. Ấu trùng bọ thảm ăn sợi tự nhiên và lông vũ. Chúng thường làm hỏng len và các loại vải khác.
☑ Những loài khác, như mọt phấn, thì ăn gỗ cứng và tre. Chúng tấn công đồ nội thất và các vật dụng khác làm bằng gỗ.
☑ Một số loài, như mọt bột mỳ và mọt ngũ cốc, tấn công thực phẩm trong nhà. Chúng cũng làm hư thực phẩm trong các cơ sở sản xuất và cửa hàng.
☑ Một số loài bọ phá hoại bãi cỏ và cảnh quan. Ấu trùng bọ tháng sáu tấn công rễ cỏ. Bọ lá hủy hoại cây bằng cách ăn lá.
☑ Nhiều loài bọ cánh cứng là côn trùng có ích. Bọ rùa (hay bọ hoàng hậu, bọ cánh cam) ăn côn trùng gây hại cho cây cối như rệp vừng và rệp sáp.
☑ Tuy nhiên bọ cánh cứng, gồm cả bọ rùa và bọ chân chạy, lại trở thành nỗi phiền toái. Vào cuối hè và mùa thu, chủ nhà có thể tìm thấy hàng trăm cá thể tập trung bên ngoài ngôi nhà.
☑ Chúng đang cố gắng tràn vào căn nhà để tìm nơi trú ẩn qua mùa đông hoặc tránh khỏi những điều kiện khắc nghiệt.
Thời điểm gây hại
Bọ cánh cứng gây hại bắt đầu từ tháng 4-5 thiệt hại nặng nhất vào giai đoạn tháng 9, 10 khi mật số chúng đạt cao nhất. Mật số sâu tăng vào mùa mưa vì các lá non phát triển sẽ là nguồn thức ăn phong phú. Nhiệt độ ảnh hưởng tiêu cực đến số lượng bọ cánh cứng.
Bọ cánh cứng rất ồn ào
Nhiều loài côn trùng khá nổi tiếng vì những âm thanh mà chúng tạo ra. Ví dụ như : Ve sầu, dế, châu chấu,…
Nhiều loài bọ cánh cứng cũng tạo ra âm thanh, mặc dù không được duyên dáng như những người anh họ trong Bộ Cánh thẳng của chúng. Ví dụ như việc mọt gỗ tạo ra những tiếng kêu cót két trong nhiều giờ….
Một số loài bọ cánh cứng phát sáng trong đêm
Sự phát quang sinh học của chúng xảy ra thông qua một phản ứng hóa học liên quan đến một enzym gọi là luciferase.
Đom đóm (thuộc họ Lampyridae) phát ra những dấu hiệu để thu hút bạn tình bằng một cơ quan ánh sáng trên bụng. Đom đóm đôi khi còn có thêm một cơ quan ánh sáng trên đầu phát ra những ánh sáng màu đỏ.
Bọ cánh cứng nhiệt đới (thuộc họ Elateridae) cũng tạo ra ánh sáng bằng một cặp cơ quan ánh sáng hình bầu dục trên ngực và cơ quan ánh sáng thứ ba nằm trên bụng.
Bọ cánh cứng sống ở khắp nơi
Theo nhà côn trùng học Stephen Marshall, bạn có thể tìm thấy bọ cánh cứng ở hầu hết mọi nơi trên hành tinh, từ cực này đến cực kia.
Chúng sống cả trên mặt đất và những vùng nước ngọt, từ những cánh rừng đến đồng cỏ, từ vùng sa mạc đến các đài nguyên và từ các bãi biển, hòn đảo lên đến những ngọn núi cao.
Xử lý bọ cánh cứng
Để phòng chống các loại côn trùng gây hại trong nhà chúng ta cần phải thường xuyên tiến hành kiểm tra các nơi cư ngụ mà chúng hay ẩn náu. Đồng thời thực hiện vệ sinh thường xuyên để hạn chế khả năng phá hoại của chúng.
Trong khi các quy trình và phương pháp xử lý cụ thể có thể thay đổi dựa trên chế độ ăn uống và môi trường sống cụ thể của bọ gây hại, các yếu tố để một biện pháp xử lý được hiệu quả.
