Nhắc tới việc xuất khẩu gạo của Việt Nam mọi người đều vô cùng tự hào khi đứng tốp đầu trên Thế Giới về lượng gạo xuất khẩu. Chính vì vậy mà diện tích trồng lúa trên nước ta là rất lớn, trong giai đoạn trồng lúa, người dân khó có thể tránh khỏi bệnh đạo ôn hại lúa.
Loại bệnh này xuất ở hầu hết các mùa vụ trong năm, ảnh hưởng rất lớn tới năng suất thu hoạch. Vì vậy đến với bài viết ngày hôm nay Fao sẽ hướng dẫn cho các bạn cách điều trị, phòng trừ bệnh đạo ôn hại lúa, cũng như những đặc điểm, điều kiện phát sinh của loại bệnh này nhé.
Bệnh đạo ôn hại lúa là gì?
Lúa là cây trồng chính và đặc biệt quan trọng trong sản xuất nông nghiệp nước ta. Tuy nhiên, khi lúa được thâm canh để tăng năng suất và tăng chất lượng, thì xuất hiện nhiều loại dịch hại cho cây.
Bệnh đạo ôn hại lúa là một trong những dịch hại có tính nguy hiểm cao làm ảnh hưởng lớn tới năng suất và chất lượng của lúa.
Trước đây, bệnh đạo ôn chỉ hình thành trong vụ lúa Đông Xuân. Tuy nhiên, những năm gần đây thì bệnh đạo ôn hại lúa đã gây hại cho hầu hết những vụ lúa trong năm tại những tỉnh phía Nam. Bệnh đạo ôn khiến cho người trồng phải tăng chi phí sản xuất và gây khó khăn cho nghề trồng lúa tại Việt Nam.
Triệu chứng và tác nhân gây hại của bệnh đạo ôn
Bệnh đạo ôn hại lúa do nấm có tên khoa học: Pyricularia oryzae gây ra. Nấm bệnh có thể tấn công trực tiếp trên lá, thân, cổ gié, cổ bông hoặc hạt lúa.
Trên lá, ban đầu xuất hiện vết bệnh rất nhỏ, nhưng ở giữa vết bệnh, phần tế bào của lá đã bị hoại tử và khô xám, dần dần vết bệnh lớn hơn và có hình thoi, đây là vết bệnh đặc trưng của bệnh đạo ôn hại lúa.
Khi bệnh đạo ôn trở nên nặng hơn, nhiều vết bệnh liên kết với nhau khiến cho toàn lá bị “cháy”. Nguy hiểm nhất mà bệnh đạo ôn gây ra là khi nấm tấn công trên cổ bông và cổ gié, khiến cho toàn bộ bông hoặc gié bị khô và gãy gục…
Điều kiện phát sinh và phát triển của bệnh đạo ôn hại lúa
Với điều kiện sản xuất ở Việt Nam, nguồn sâu bệnh luôn có sẵn trên đồng, nếu thời tiết có nhiều mây, âm u, ít nắng, khí hậu mát mẻ, ẩm độ cao, kết hợp với đêm có sương mù nhiều thì bệnh càng sinh trưởng mạnh.
Bệnh cũng hay gây hại nặng trên những đồng ruộng sử dụng giống lúa bị nhiễm bệnh, gieo sạ dày, bón phân bị thừa đạm…
Cách phòng trừ bệnh đạo ôn hại lúa
Trong cách phòng trừ bệnh đạo ôn hại lúa Fao chia nhỏ thành 2 bước, mỗi bước tương ứng với một giai đoạn, mỗi giai đoạn đòi hỏi các bạn cần thực hiện theo đúng quy trình nhé.
1, Cách phòng tránh bệnh đạo ôn
- Trước khi bắt tay vào việc gieo trồng, bạn cần phải vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch toàn bộ tàn dư của những cây bệnh vụ trước (trục và dìm kỹ rạ, rơm), dọn sạch những cỏ dại xung quanh bờ và mương tưới…
- Sử dụng những loại giống kháng bệnh hoặc ít nhiễm để gieo trồng đạt năng suất cao nhất.
- Xử lý hạt giống trước khi tiến hành gieo sạ.
- Không gieo sạ với khoảng cách quá dày giúp bảo vệ cây lúa được khỏe mạnh, kháng được bệnh đạo ôn hại lúa (áp dụng theo đúng liều lượng theo khuyến cáo của chương trình IPM, khoảng 120 kg/ha, nếu sạ hàng thì lượng giống được dùng ít hơn).
- Bón phân với liều lượng cân đối hợp lý, không nên bón thừa đạm, nên dùng phân bón theo bảng so màu lá lúa (khi cây lúa gặp phải tình trạng thừa đạm, lá mang màu xanh đậm và phiến lá sẽ không đứng thẳng mà rủ xuống nằm ngang).
- Bạn cần phải chủ động trong việc phòng bệnh đạo ôn khi điều kiện khí hậu phù hợp cho dịch bệnh phát sinh, sinh trưởng (như đã nêu ở trên), bạn nên hạn chế bón phân đạm, tăng cường phân kali bón cho lúa. Có thể tiến hành phun thuốc phòng ngừa trước nếu ruộng bạn được gieo sạ dày bằng giống nhiễm và đã bị dư đạm.
- Thường xuyên theo dõi đồng ruộng , đặc biệt là những thời kì cây lúa mẫn cảm với bệnh, bệnh đạo ôn hại lua (từ thời kì lúa con gái đến đòng trổ).
2, Xử lí bệnh đạo ôn trên lúa
Khi bắt đầu thấy bệnh đạo ôn hại lúa chớm hình thành trên đồng ruộng ở toàn bộ các thời kì cây lúa, thì ngừng sử dụng phân đạm và cần tiến hành phun hoặc rải một trong những loại thuốc sau:
- Phun Trizole 400SC/75WP/WDG, hay Saipan 2SL. Đặc biệt, thuốc Trizole 400SC là sản phẩm mới dạng nước, rất dễ dàng cho việc sử dụng, theo liều lượng từ 0,5 đến 0,6 lít/ha cho hiệu quả phòng trừ bệnh rất cao. Saipan 2SL vừa có khả năng phòng trừ được bệnh đạo ôn và bệnh cháy bìa lá (bạc lá) do vi khuẩn gây lên.
- Rải một lượng thuốc hạt Kisaigon 10GR để bổ sung khi lúa gặp phải tình trạng bị thối gốc.
- Nếu bệnh đạo ôn hại lúa phát triển mạnh thì có thể tiếp tục phun lại sau 5 đến 7 ngày. Kết hợp với việc rải thuốc hạt.
Chú ý khi phun xịt thuốc: Phun vừa đủ lượng nước cùng với bình phun tơi sương, tiến hành phun khi ruộng đã ráo sương hoặc ráo nước sau khi thời tiết mưa. Có thể thực hiện việc phun ngừa trước khi lúa trổ hoặc sau khi lúa đã trổ đều.
Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về bệnh đạo ôn hại lúa rồi cũng như những cách phòng trừ, tiêu diệt loại bệnh gây hại trên cây lúa này rồi. Qua bài viết này, Fao hy vọng bạn có thể tự tay trồng cho mình những mùa vụ lúa đạt năng suất cao và cây lúa mạnh khỏe nhé. Chúc các bạn thành công!
