Bệnh thối nhũn trên rau cải thường xảy ra khi thời tiết chuyển mùa, mưa nắng thất thường. Bệnh do nấm hoặc vi khuẩn gây ra, làm cho cây rau bị thối từng nhánh, lá bị héo rũ, thối đọt, có khả năng lây lan và khiến cây bị chết nhanh chóng. Do đó, bà con cần phải có biện pháp khắc phục kịp thời trước khi trở nên khó kiểm soát.
Bệnh thối nhũn trên rau cải do nấm gây hại
Tác nhân gây bệnh
☑ Có thể do một hoặc nhiều loài nấm gây ra như Pythium sp., Rhizoctonia solani,Sclerotium sp., Fusarium sp…
☑ Khi độ ẩm không khí cao và nhiệt độ từ 12 – 35 độ C thì nấm phát sinh và tấn công. Đặc biệt, vào mùa mưa khả năng gây hại nặng hơn mùa khô.
☑ Nguồn nấm bệnh tiềm ẩn trong đất hay do giá thể trồng không sạch, từ đất ruộng rau trồng vụ trước nhưng không được xử lý triệt để nên dễ lan truyền cho vụ sau.
Ngoài ra, việc thoát nước kém cũng làm cho nấm bệnh phát triển.
Dấu hiệu nhận biết
Lá rau nhiễm bệnh héo rũ, thân rau bị héo tóp, đoạn thân rau ngang mặt đất bị nhũn làm cây rau bị ngã gục, đọt rau bị thối trầm trọng. Những cây rau nhiễm bệnh thường bị chết.
Biện pháp phòng trừ
Để phòng trừ bệnh thối nhũn trên rau cải do nấm gây hại nên thực hiện các biện pháp sau:
☑ Làm đất hay chất trồng để ươm hạt giống rau thật kỹ.
☑ Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng Rovral 50WP hoặc Aliette 80WP để trừ nấm bệnh, dùng 5 gr thuốc/100gr hạt giống.
☑ Dùng chế phẩm sinh học EM pha loãng 1/1.000 với nước để ngâm hạt giống trong thời gian từ 30-60 phút nhằm thúc đẩy sự nẩy mầm và ngăn ngừa sự phát triển của mầm bệnh từ hạt giống.
☑ Bón phân hợp lý, dùng phân hữu cơ vi sinh trộn cùng chế phẩm bột nấmTrichoderma sp. để ngăn ngừa và diệt nguồn nấm bệnh trong đất.
☑ Vườn ươm hạt giống rau phải đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng, có mái che mưa, đánh luống cao và không bị đọng nước.
☑ Dùng dụng cụ sạch để thu hoạch rau, tránh trường hợp tạo vết thương để nấm bệnh xâm nhập,
☑ Thường xuyên quan sát cây để phát hiện bệnh kịp thời.
☑ Sử dụng thuốc để phòng trừ nấm bệnh lây lan bằng dung dịch Bordeux 1%, Rovral 50WP, Ridomil Gold 68WP, Coc 85,…
Bệnh thối nhũn trên rau cải do vi khuẩn
Tác nhân gây bệnh
☑ Do vi khuẩn Erwinia carotovora gây ra.
☑ Vi khuẩn gây bệnh tồn tại ở tàn dư cây bệnh, rễ cây bệnh thối mục trong đất.
☑ Ngoài ra còn có trong cơ thể một số loài côn trùng, dụng cụ canh tác, duy trì trên nhiều loài ký chủ trên đồng ruộng.
☑ Chúng lây lan qua nước, côn trùng và hoạt động của con người và xâm nhập vào cây trồng qua vết thương ở rễ, thân, lá hoặc qua côn trùng chích hút.
☑ Vi khuẩn phát triển trong phạm vi nhiệt độ thích hợp từ 27 – 320C, độ pH thích hợp là 7, thời tiết có ẩm độ và nhiệt độ cao rất thích hợp cho sự xâm của vi khuẩn.
Dấu hiệu nhận biết
Rau trồng bị thối từng nhóm và lan nhanh nếu không kịp chữa trị. Trên mô lá và thân rau có dịch màu trắng sữa và có mùi hôi.
Quá trình từ khi bị nhiễm bệnh ở một bộ phân thân, lá cho đến khi lan ra cả cây cũng rất nhanh.
Biện pháp phòng trừ
☑ Sử dụng giống khỏe, không mang bệnh và có khả năng kháng bệnh.
☑ Thu gom dọn sạch tàn dư trên đồng đem tiêu hủy trước khi gieo trồng.
☑ Làm đất kỹ, phơi ải và rải vôi khoảng 20-30kg/1000 m2 đất trước khi trồng khoảng 10 – 15 ngày để khử trùng đất.
☑ Lên luống cao, có rãnh tưới nước tốt, tránh tưới gốc.
☑ Bón phân cân đối hợp lý, tránh bón thừa đạm, kết hợp bón cân đối với phân lân và kali, có bổ sung phân chuồng hoai mục bón lót ở đầu vụ khi làm đất.
☑ Luân canh với cây họ hòa thảo là tốt nhất vì vi khuẩn gây bệnh sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngập nước.
☑ Mật độ trồng rau vừa phải không quá dày.
☑ Những cây rau bị bệnh thì cắt bỏ hết lá thân rau bị héo nhũn, nhổ bỏ cây bị bệnh và cách ly xa nguồn bệnh để tránh lay lan.
☑ Khi vừa thấy dấu hiệu ruộng rau bị nhiễm khuẩn có thể dùng thuốc hóa học để phòng trừ bệnh Kasumin 2L, Starner 20WP, New Kasuran 16,2 WP, Rovral 50WP, Canthomil 47 WP,…
Bệnh thối nhũn trên bắp cải
Triệu chứng gây hại
Bệnh thường xuất hiện sau khi bắp cải đã cuốn gây hại từ đầu bắp lan dần xuống phía dưới hoặc từ gốc phát triển lên trên.
Ban đầu trên lá bắp cải xuất hiện những vết bệnh có dạng giọt dầu, dần dần biến thành màu nâu nhạt, mô bệnh nhanh chóng lan rộng và thối nhũn, có mùi khó ngửi.
Lá ngoài cùng của cây bị héo rũ vào ban ngày đến ban đêm có thể phục hồi. Nếu bệnh tiếp tục phát triển thì lá không thể phục hồi được, héo rũ cụp xuống để lộ rõ bộ phận bắp cải.
Nếu nhiệt độ và ẩm độ cao thì toàn bộ lá trên cây bị thối nhũn màu nâu. Trong mô bệnh ở lá cũng như ở thân cây chứa đầy chất dính màu vàng xám, đó là dịch vi khuẩn gây bệnh.
Biện pháp phòng trừ
Cách phòng trừ thối nhũn trên bắp cải cũng tương tự như trên rau cải. Khi gặp thời tiết có mưa, để phòng bệnh thối nhũn cải bắp, người trồng không nên xới xáo làm đứt rễ cây hoặc vặt lá gốc cây.
