Hiện nay, các loại trái cây đang được rất nhiều người quan tâm chú trọng đến sự an toàn của nó. Bởi trên các trang điện tử, báo đài rất nhiều đơn vị đang đưa tin về việc các thương lái sử dụng chất làm chín trái cây để giúp trái cây “hô biến” trái cây từ xanh sang chín. Vậy chất làm chín trái cây là chất gì? Sử dụng chất làm chín trái cây có thật sự gây hại cho sức khỏe con người? Chất làm chín trái cây có nguồn gốc từ đâu? Thời gian cách ly đối với chất làm chín trái cây là bao lâu thì an toàn? Sử dụng hoa quả bị ngâm thuốc có ảnh hưởng gì? Các loại thuốc làm chín trái cây có đảm bảo thời gian cách ly đến người sử dụng?
Rất nhiều những câu hỏi được bạn đọc gửi về cho chúng tôi về chất làm chín trái cây trong những tháng trở lại đây. Bài viết dưới đây mời bạn đọc cùng tìm hiểu về chất làm chín trái cây như thế nào đối với sức khỏe và đời sống mỗi chúng ta nhé.
Sử dụng Ethephon trong quá trình làm chín chuối
1. Chất làm chín trái cây là gì?
Chất làm chín trái cây hay còn được gọi với tên khoa học là Ethephon là một hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chín nhanh của trái cây, chống rụng lá. Ethephon (Ethrel) là chất điều hoà sinh trưởng thực vật thuộc nhóm phosphonate – có tác dụng kích thích sự rụng lá và phóng thích etylen. Etylen là hormon nội sinh của thực vật, từ sự hình thành của etylen sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều quá trình hoạt động của thực vật.
Tên thương phẩm: Ethrel (Mỹ); Flodimex (Đức) ; Ethephon (Nga)….
Công thức hóa học: 2-Clorethylen phosphonic acid (2-CEPA)
2. Nguồn gốc của chất Ethephon
Hiên nay, trên thị trường có rất nhiều loại chất làm chín trái cây được bày bán tràn lan, từ những ống thuốc đựng hóa chất này nhỏ bằng ngón tay út, đến những bình ống to được bày bán rất nhiều. Tuy nhiên những chất này không hề có nguồn gốc xuất sứ ở đâu. Chính vì vậy, nhiều người tiêu dùng lo ngại về nguồn gốc thuốc làm chín trái cây cũng như về loại hoa quả mà đang được bày bán trên thị trường.
Sử dụng Ethephon trong làm chín sầu riểng
Tuy nhiên đối với những cửa hàng bán thuốc bảo vệ thực vật hoặc phân bón uy tín đang bán chất Ethephon có nguồn gốc xuất sứ từ Trung Quốc.
3. Chất Ethephon có thật sự gây độc?
Trên thực tế đã có rất nhiều hội thảo đã đưa ra trong tranh luận về chất làm chín trái cây Ethephon và đã đưa ra kết luận: “Hoạt chất Ethephon này không độc hại như mọi người nghĩ” Theo TS. Nguyễn Đăng Nghĩa tại tọa đàm đàm khoa học về Ethephon do Hiệp hội DN Nông nghiệp Trang trại Nông thôn VN và Hội DN Hàng Việt Nam Chất lượng cao tổ chức sáng 28/12/2015.
Theo ông Nghĩa đã khẳng định: “Trong quá trình bảo quản, lưu thông, hoạt chất Ethephon trong trái cây sẽ bốc hơi chứ không còn tồn dư như người dùng lo ngại”, chính vì vậy khi sử dụng Ethephon đối với trái cây cần sử dụng đúng nồng độ khuyến cáo của nhà sản xuất.
Ethephon khi gặp nước, ethephon chuyển thành etylen – một hoocmon thực vật giữ vai trò chính trong quá trình chín và quá trình già hóa của cây trồng và nông sản, nên khi phun vào cây, quả, ethephon xâm nhập vào tế bào, bị nước có trong tế bào phân hủy thành etylen. Căn cứ trên việc khảo sát dư lượng ethephon trong thực phẩm, viện Tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ xác định việc ethephon đi vào cơ thể qua thực phẩm là an toàn nếu liều lượng mỗi ngày không vượt quá mức cho phép 0,05mg/kg cân nặng. Với khối lượng của một người là 60kg thì lượng ethephon cho phép dung nạp hằng ngày là 3mg.
Theo TS Nghĩa, cách đây 20 năm từng có một Hội đồng khoa học đánh giá chất Ethephon, và thống nhất đưa nó vào nhóm chất điều hòa sinh trưởng, có dinh dưỡng chứ hoàn toàn không phải là thuốc bảo vệ thực vật.
Bản thân chất này được thế giới sử dụng phổ biến trong trồng trọt, có tác dụng điều hòa sinh trưởng cây trồng, thúc hoa quả chín nhanh, chín đều chứ không phải độc hại. Chỉ có cách dùng không đúng liều lượng, hoặc sử dụng Ethephon không rõ nguồn gốc mới gây nguy hại sức khỏe.
4. Ethephon có được cấp nghiệm thu tại các nước và Việt Nam
Trên các nước tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp đã áp dụng phương pháp sử dụng chất Ethephon trong trồng trọt, có tác dụng điều hòa sinh trưởng cho cây trồng, thúc hoa quả chín nhanh, chín đều đã sử dụng từ rất lâu cho cả trong và sau thu hoạch của cây trồng.
Ethephon được đưa về Việt Nam từ năm 1995 do TSKH Trần Hạnh Phúc được Bộ Khoa học Công nghệ quyết định thực hiện một dự án chuyển giao công nghệ sử dụng Ethephon từ Nga về Việt Nam với số tiền là 2,7 tỷ đồng. Sau đó, dự án đã hoàn thành và được nghiệm thu cấp cơ sở ngày 21/8/2001, được Hội đồng Nghiệm thu cấp Nhà nước nghiệm thu ngày 13/11/2006.
Buổi tọa đàm đánh giá đúng chất làm chín trái cây Ethephon
*Tác dụng của Ethephon trong trồng trọt
Kết quả nghiên cứu của Dự án đã được các Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao và cho phép triển khai ứng dụng với các ứng dụng chính:
Sử dụng Ethephon để điều khiển quá trình ra hoa kết trái của cây trồng theo ý muốn của nhà nông nhằm rải vụ và nghịch vụ các loại cây trái để tránh trái cây chín tập trung trong một thời gian quá ngắn, gây thất thoát, rớt giá. Từ đó phục vụ cho việc xuất khẩu quanh năm các loại trái như: xoài, nhãn, thanh long…
Sử dụng hiệu quả cho công nghệ sau thu hoạch, tạo ra sản phẩm đẹp, đồng đều, chống thất thoát, chất lượng tốt đạt tiêu chuẩn xuất khẩu và trái cây Việt có khả năng cạnh tranh được với trái cây của các nước trong khu vực.
Ethephon có rất nhiều ứng dụng để điều khiển các quá trình sinh trưởng của cây và trái chứ không chỉ gói gọn trong việc kích thích ra mủ trên cây cao su như một số bài báo đã đưa tin. Ở nước ta, Ethephon được phép sử dụng trong phân bón và điều này được ghi rõ trong Danh mục các chất điều tiết sinh trưởng được phép sử dụng trong phân bón ban hành kèm theo Thông tư số 36, ngày 24/6/2010 của Bộ trưởng NN&PTNT.
Chính vì vậy khi sử dụng chất điều hòa sinh trưởng Ethephon người dân cần chú ý đến nồng độ khuyến cáo sử dụng, mua nơi có nguồn gốc xuất sứ rõ dàng, thì việc sử dụng các loại hoa quả được đảm bảo hơn. Lưu ý đối với người dân khi sử dụng bất kỳ sản phẩm hoa quả nào cũng cần nên rữa sạch với nước để đảm bảo sức khỏe.
