Nấm rơm là loại thực phẩm thơm ngon, bổ sung dinh dưỡng cho mâm cơm gia đình. Nấm rơm cũng là loại nấm dễ trồng, thu hoạch nhanh, thị trường tiêu thụ rộng lớn, chính vì vậy việc trồng nấm rơm đúng theo kỹ thuật trồng nấm sẽ nhanh thu hoạch và cho giá trị kinh tế cao.
1. Thời vụ trồng nấm rơm thích hợp
– Khí hậu Việt Nam rất thích hợp để nấm rơm sinh trưởng và phát triển. Nhiệt độ thích hợp để nấm phát triển từ 30-32oC; độ ẩm nguyên liệu (cơ chất) 65-70%; độ ẩm không khí 80%; pH = 7, thoáng khí. Nấm rơm sử dụng dinh dưỡng cellulose trực tiếp từ nguyên liệu trồng.
– Chính vì vậy, ở các tỉnh miền Nam trồng nấm rơm quanh năm được vì thời tiết luôn ấm nóng
– Các tỉnh phía Bắc bắt đầu trồng từ 15/4 – 15/10 dương lịch là thích hợp nhất.
2. Chuẩn bị nguyên liệu để trồng nấm
– Nấm rơm không kén về nguyên liệu để trồng, có thể sử dụng các nguyên liệu khác nhau để trồng nấm rơm như: rơm rạ, mùn gỗ, bã mía. Nhưng nguyên liệu chính để loại nấm này vẫn là rơm rạ.
Chuẩn bị rơm để trồng nấm rơm
– Về đặc tính của nấm phát triển tốt nhất trong môi trường ẩm, ấm. Đối với nguyên liệu rơm để làm nấm rơm thì cần phải chọn rơm sạch, tốt nhất nên chọn rơm vụ hè thu. Lúc này rơm nhiều, phơi được nắng nên rơm sẽ chắc sợi, vàng ươm và có mùi thơm.
– Lúc này, bà con cần đem rơm về để dự trữ và bảo quản chu đáo, đợi tới thời gian làm nấm thì đem ra dùng. Các sợi nấm chất lượng sẽ cho năng suất tốt. Đặc biệt, không sử dụng rơm mục nát quá.
3. Phương pháp ủ rơm nuôi nấm rơm
– Phương pháp này có thể áp dụng được cả rơm khô và rơm tươi. Rơm rạ được làm ướt trong nước vôi (3,5kg vôi hòa với 1.000 lít nước), vun đống, ủ 2-3 ngày đảo một lần. Thời gian ủ kéo dài 4-6 ngày. Nguyên liệu quá ướt cần trải rộng ra phơi trước khi đem trồng. Rơm rạ đủ ướt (khi vắt cọng rơm có nước chảy thành giọt) là tốt nhất. Nếu khô quá cần bổ sung thêm nước khi đảo đống ủ.
Ủ rơm trong vòng 4-6 ngày
4. Lựa chọn mô giống để có năng suất nấm rơm cao
Việc lựa chọn mô giống nấm rơm là giai đoạn quan trọng để quyết định đến năng suất của nấm. Chọn mô giống tốt đúng tuổi, không nhiễm tạp khuẩn sẽ cho năng suất cao và chất lượng nấm.
4.1. Tiêu chuẩn bịch mô tốt
– Sợi tơ nấm màu trắng trong, mở nắp bịch có mùi tương tự như nấm rơm. Tơ nấm phát triển đều khắp mặt trong bịch meo. (Riêng một số meo giống, khi tơ trưởng thành, bắt đầu kết tụ lại thành những hạt màu đỏ nâu vẫn cho năng suất tốt). Một bịch meo giống nặng trung bình 120g, có thể gieo trên mô nấm rộng 0,5m, cao 0,4- 0,5m, chiều dài liếp 4-5m.
– Chú ý khi chọn mô giống: Không chọn sử dụng bịch meo có đốm màu nâu, đen, vàng cam vì đã bị nhiễm nấm dại. Không chọn bịch meo phía dưới đáy bịch bị ướt, bị nhão và có mùi hôi chua.
4.2. Xếp mô và giắc mô giống
– Lấy rơm trong đống đã ủ: Dỡ bỏ lớp rơm ngoài mặt đống ủ.Lấy rơm đã ủ bên trong mang đi xếp mô trồng nấm, cố gắng xếp hết trong ngày phần rơm đã dỡ lớp đậy khi ủ.
– Chất mô nấm: Đặt khuôn (có thể vun thành luống không dùng khuôn) sao cho thuận lợi khi đi lại, chăm sóc nấm và tiết kiệm diện tích.
– Chiều ngang mặt mô từ 0,3-0,4 mét, chiều cao từ 0,35 – 0,4 mét. Trải một lớp rơm rạ vào khuôn dày 10-12 cm. Cấy một lớp giống viền xung quanh cách mép khuôn 4-5 cm. Tiếp tục làm như vậy đủ 3 lớp. Lớp trên cùng trải rộng đều khắp trên bề mặt (lớp thứ 4).
– Lượng giống cấy cho 1,2 m mô khoảng 200-250 g. Mỗi lớp giống cấy xong dùng tay ấn chặt, nhất là xung quanh làm thành mô. Trung bình một tấn rơm rạ khô trồng được 90-100 mét mô nấm.
5. Chăm sóc mô nấm đã cấy giống
– Trong kĩ thuật trồng nấm rơm bà con cần đặc biệt chú ý, không sử dụng thêm phân bón vì trong thành phần của rơm đã có hàm lượng chất dinh dưỡng đầy đủ giúp nấm phát triển tốt. Nhưng, cần đảm bảo thường xuyên theo dõi độ ẩm, nhiệt độ vì nó là một trong những khâu cực kì quan trọng.
– Trong quá trình kiểm tra, nếu thấy nhiệt độ ngoài trời tăng lên, rơm bị thiếu nước thì phải bổ sung thêm. Còn khi nhiệt độ có xu hướng giảm cũng phải ngưng tưới và dỡ lớp rơm ở ngoài ra. Trong trường hợp thời tiết mưa, nên dùng màng phủ hoặc nylon để mô nấm được tăng nhiệt độ, giữ nhiệt bên trong.
6. Cách thu hái và bảo quản nấm rơm
– Sau khi ủ rơm 10-14 ngày có thể thu hoạch: thời gian thu hái nấm, tùy loại meo và cách ủ. Nấm ra rộ vào ngày thứ 12-15; sau đó 7-8 ngày ra tiếp đợt 2 và thu hái trong 3-4 ngày thì kết thúc vụ trồng nấm ( 25-30 ngày).
– Thời điểm hái nấm: Thu hái mỗi ngày 2 lần. Lần thứ 1 vào sáng sớm trước 6 giờ. Thu hái lần thứ 2 vào khoảng 14-15 giờ chiều.
Thu hái những cây còn búp, hơi nhọn đầu
– Chọn nấm đủ tiêu chuẩn để hái: Nấm rơm phát triển liên tục và nhiều cây dính vào nhau. Cần phải chọn lựa để hái những cây còn búp, hơi nhọn đầu. Cách hái, xoay nhẹ cây nấm, tách ra khỏi mô. Không nên để sót chân nấm trên mô, vì phần chân nấm khi thối rữa, sẽ làm hư các nụ nấm kế bên. Sau khi hái xong, đậy kỹ áo mô lại.
– Thời gian thu hoạch nấm thường 7-10 ngày. Năng suất trung bình 1,5kg nấm tươi trên 1m liếp nấm.
– Nấm sau khi thu hái cần tiêu thụ ngay trong 2-3 giờ. Nếu muốn để ngày hôm sau cần bảo quản ở nhiệt độ từ 10-150C.
