Hoa gạo còn gọi là bông gạo, mộc miên… Đây là loại cây gạo tới 14 – 15m mọc hoang ở rừng hoặc ở ven đường lấy bóng mát, khá phổ biến ở các tỉnh miền Bắc. Lá gạo là lá kép chân vịt với 5 – 8 lá chét hình mác hay hình trứng, dài 9 – 15cm, rộng 4 – 5cm, sớm rụng. Hoa đỏ, nhiều, mọc trên những cành nhỏ trước khi có lá non; vào các tháng 3 – 5 hoa gạo nở rộ, đỏ rực màu lửa báo hiệu mùa hè tới.
Hoa gạo vị đắng, chát, hơi ngọt, tính bình có tác dụng làm se, thu sáp, sát khuẩn, tiêu viêm, thông huyết. Người ta thường nhặt nhưng bông hoa gạo mới rụng, còn nguyên vẹn chưa giập nát, đem về ngắt từng cánh hoa dùng tươi, hoặc phơi nắng nhẹ hay sấy nhỏ lửa cho khô để dùng dần.
Một số bài thuốc từ hoa gạo
1. Tác dụng chữa mụn nhọt sưng tấy:
Dùng hó gạo tươi, giã nát, đắp vào nơi nhọt sưng, ngày làm 1 -2 lần sẽ hết đau nhức, giảm sưng, mau khỏi.
2. Tác dụng chữa tiêu chảy, kiết lỵ:
Hoa gạo 20 – 30g thái mỏng, sao vàng, sắc với 2 bát nước còn nửa bát, chia làm 2 lần uống trong ngày. Hoặc có thể phối hợp với rau má (lượng bằng nhau) thái nhỏ, phơi khô, sắc như trên, khi uống có thể thêm ít đường, chí làm 2 lần uống tròng ngày.
3. Tác dụng chữa khạc và nôn ra máu:
Hoa gạo 14 bông, thêm đường phèn (nếu khạc ra máu) hoặc thêm thịt lợn nạc (nếu nôn ra máu) nấu lên ăn hết trong ngày.
4. Tác dụng chữa bệnh lỵ, vi khuẩn, viêm dạ dày và ruột cấp tính, tiêu chảy, đại tiện ra máu:
+ Hoa gạo 60g, nấu lấy nước, pha mật ong hoặc đường phèn, đường trắng vào, uống hết trong ngày.
+ Hoa gạo, hoa kim ngân, phượng vĩ thảo, mỗi thứ 15g, sắc lấy nước uống hết trong ngày.
+ Hoa gạo 15 – 30g, sắc lấy nước uống chia ra 3 lần uống trong ngày.
5. Tác dụng chữa trĩ xuất huyết:
Hoa gạo 20g, quyển bá 10g, hòe hoa 15g, sắc uống.
6. Tác dung chữa vết thương chảy máu và băng huyết:
Hoa gạo lượng vừa đủ, đốt thành than hòa uống.
7. Tác dụng chữa viêm loét dạ dày:
+ Rễ, hoa, hoặc vỏ thân cây gạo 15 – 30g, sắc uống.
+ Rễ, hoa hoặc thân cây gạo 30g, rễ cây lưỡng diện châm (Zanthoxylum nitidum) 6g, sắc uống.
8. Tác dụng chữa bệnh trẻ em sốt cao vào mùa hè:
Hoa gạo 6g, sắc kỹ, chế thêm chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày.
