Để cây trồng phát triển một cách toàn diện không chỉ cần đến các yếu tố như giống, đất hay nước mà phân bón là một thành phần không thể thiếu. Nếu đất là nơi cung cấp nguồn dinh dưỡng thì phân bón đóng vai trò quan trọng không kém khi cung cấp các chất thiết yếu cho sự phát triển toàn diện của cây trồng.
Tuy nhiên mỗi loại cây trồng cần nguồn dinh dưỡng, cũng như lượng phân bón khác nhau theo từng loại cây, từng loại đất trồng. Vậy bón phân như thế nào là đúng? Bón theo liều lượng bao nhiêu cho cây là phù hợp? Bón phân như thế nào để cây hấp thụ tốt toàn bộ nguồn dinh dưỡng có từ phân? Những câu hỏi luôn được đặt ra xoay quanh vấn đề bón phân cho đúng cách của bà con. Bài viết hôm nay Cẩm nang cây trồng sẽ hướng dẫn bà con làm thế nào để bón phân cho đúng với nông độ đất và cây trồng.
Bà con nên nhớ nguyên tắc bất di bất dịch bón cho cây là: Bón đúng nhu cầu – Đúng liều lượng – Đúng lúc – Đúng cách
Bón phân phải đúng các nguyên tắc
1. Chọn đúng phân phù hợp với đất và cây trồng
Trong nguyên tắc đầu tiên cần chọn đúng loại phân bón phù hợp cho cây trồng và đất để kịp thời bổ sung dinh dưỡng.
1.1. Bổ sung phân cho đất canh tác
– Khi bón phân cho cây trồng phải chú đến tính chất đất, vì khi bón phân phải bón qua đất, chính vì vậy cần nắm rõ loại đất trồng là gì, độ pH trong đất bao nhiêu để bón lượng phân phù hợp cho đất và cây trồng.
+ Đất có thành phần cơ giới nặng (nhiều đất sét) hoặc nhẹ (nhiều cát) cần ưu tiên bón phân hữu cơ.
+ Đất chai cứng , có độ phì nhiêu thấp nên bón phân hữu cơ để cải tạo độ mùn và tăng độ phì nhiêu cho đất.
+ Bón phân hữu cơ cho đất cơ giới nặng thì vùi nông, có thể bón nhiều, bón tập trung
+ Bón phân hữu cơ cho đất cơ giới nhẹ thì vùi sâu, bón ít một, rải ra làm nhiều lần, bón theo sát yêu cầu của cây.
+ Đất chua không bón các loại phân có tính axit, ngược lại đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm.
+ Đất đai màu mỡ phì nhiêu thì cần lượng phân bón ít hơn đất xấu, bạc màu.
Bón phân hợp lý với từng loại cây trồng
1.2. Bổ sung phân cho cây trồng
– Cây trồng sinh trưởng phát triển tốt là nhờ vào đất và bón phân đúng theo nhu cầu cần thiết của cây trong đừng giai đoạn. Để bón phân đúng nhu cầu của cây bà con có thể dựa vào một số yếu tố sau:
+ Cây trồng ăn lá cần nhiều chất đạm.
+ Cây trồng lấy củ, ăn quả, lấy đường thì cần nhiều Kali cho cây
+ Thóc giống: bón nhiều lân thì hạt sáng, chất lượng giống tốt, mạ gieo bằng hạt giống tốt sẽ sống khỏe, năng suất cao
+ Cây lấy dầu, họ đậu, cây gia vị: cần lưu huỳnh.
+ Đặc điểm về giống cây: giống có bộ lá lớn hơn, cần cho năng suất cao hơn thì cần nhiều phân hơn
2. Bón “đúng liều lượng” cần thiết cho cây
– Bón đúng liều lượng , đúng tỷ lệ cần thiết cho cây phát triển, sinh trưởng theo đúng giai đoạn của cây. Mỗi thời kỳ sinh trưởng khác nhau cây cần lượng phân bón khác nhau. Không thể dùng liều lượng phân bón thúc để bón lót cho cây được và ngược lại.
– Bà con có thể căn cứ vào năng suất cây trồng để bón phân phù cho cây. Yêu cầu năng suất càng lớn thì lượng phân bón cho cây càng nhiều, năng suất cao thì cây trồng cần một lượng lớn dinh dưỡng cho cây ra hoa, đậu quả, có đủ dưỡng chất để nuôi quả to.
– Khi bón phân cần chú ý liều lượng ghi trên bao bì, dùng ít hơn thì không sao nhưng nếu nhiều hơn cây không sinh trưởng tốt mà có thể làm tổn thương dễ gây héo úa, chết cây. Nên bón phân nhiều lần nhưng lượng bón mỗi lần không nên nhiều.
3. Như thế nào là bón phân “đúng lúc” cho cây trồng
– Mỗi giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cũng cần một nguồn dưỡng chất khác nhau. Vì vậy bà con phải theo dõi từng giai đoạn phát triển của cây mà chọn loại phân bón phù hợp. Qúa trình sinh trưởng, phát triển của cây có thể chia làm 2 thời kỳ: thời kỳ sinh trưởng sinh dưỡng và thời kỳ sinh trưởng sinh thực, và trong mỗi thời kỳ lại chia làm 2 hay nhiều giai đoạn.
+ Giai đoạn đầu cây cần nhiều lân và đạm
+ Giai đoạn sau cây cần nhiều đạm, kali và các nguyên tố vi trung lượng.
– Giai đoạn nào cũng không nên bón quá mức nhu cầu của cây nên bổ sung dinh dưỡng cho cây một cách cân đối
– Bón phân trong thời kỳ xúc tiến cây sinh trưởng
+ Kỳ ra hoa: bón phân lân để có lợi ho cây ra hoa
Bón phân đúng lúc cho cây trồng
– Bón phân theo mùa
+ Mùa xuân hè: cây sinh trưởng nhanh có thể bón nhiều phân lân
+ Mùa thu: cây sinh trưởng chậm nên bón ít
+ Mùa đông: không cần bón phân
– Bón đúng lúc, đúng thời điểm thì việc bón đúng loại, đúng lượng mới có ý nghĩa và phát huy được hiệu quả.
– Thời gian bón phân
+ Thời gian thích hợp là bón phân vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.
+ Mùa nắng không nên bón phân vào buổi trưa vì nhiệt độ cao phân sẽ gây tổn thương cho dễ làm tăng nguy cơ héo hay chết cây.
+ Mùa mưa to tránh bón các loại phân dễ tan
+ Thời tiết ít mưa nhiệt độ thấp nên tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ và phân vô cơ (hôn thời tiết mua nhiều, nhiệt độ cao)
4. Bón phân “đúng cách” cho cây trồng
– Bón đúng cách là bón phân làm sao cho cây trồng hấp thụ được toàn bộ dinh dưỡng từ phân bón bổ sung
+ Đất dốc, cây hàng năn nên bón lót
+ Đất cát, cát pha, thịt nhẹ bón phân nên chia làm nhiều lần
+ Đất thịt, đất sét có thể bón phân chia làm ít lần hơn.
+ Không nên bón phân sát gốc cây, nên bón cách gốc 2/3 bán kính đường rễ
+ Bón phân kế hợp xới đất, làm cỏ, vùi lấp để hạn chế bay hơi (mất đạm) hoặc bị rửa trôi mất chất dinh dưỡng
+ Trước khi tưới phân nên làm ẩm và tới đất tạo điều kiện cho cây hấp thụ.
– Việc bón phân đúng cách sẽ giúp cây tăng hiệu suất sử dụng phân bón, hạn chế được việc thất thoát phân bón làm hao tốn chi phí mà năng suất mang lại không cao cho cây trồng.
5. Một số lưu ý khi bón phân cho cây trồng
Ngoài các nguyên tắc bón phân bên trên, bà con cũng cần hiểu thêm về cây trồng và đất trồng khi chuẩn bị trồng cây để cho năng suất tốt nhất khi trồng cây.
+ Hiểu về cây, nhu cầu cây cần gì, cần bao nhiêu
+ Hiểu về đất, khả năng cung cấp của đất là gì và nên bổ sung thêm gì
+ Hiểu phân, khả năng đáp ứng của phân cho cây trồng và đất
+ Có trang thiết bị máy móc hỗ trợ quá trình định lượng để bón phân đúng liều lượng, đúng tỷ lệ
+ Thường xuyên quan sát và rút kinh nghiệm thực tế từ năm này sang năm khác sẽ giúp bà con có bí quyết sử dụng phân bón hiệu quả.